استاندارد ملی بوریابافی- ویژگی‌ها
نام طرح: تدوین استاندارد ملی: «صنایع دستی- بوریابافی– ویژگی‌ها»
Handicrafts –Matting– Specifications
شماره‌ی ثبت: ۱-۲۱۱۴۱
چاپ اول: ۱۳۹۵
مشخصات ظاهری: 24 صفحه، رنگی/ دارای عکس و طرح.
محل انتشار: وب‌سایت سازمان ملی استاندارد ایران (برای دریافت فایل پی.دی.اف.، اینجا کلیک کنید)
مجری: مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
ناظر: سازمان ملی استاندارد ایران
روش گردآوری داده‌ها: میدانی – کتابخانه‌ای
منابع:
– گفته‌های بوریابافان استان خوزستان پیرامون ابزارها، مواد اولیه، محصولات و جنبه‌های مختلف بوریابافی.
– مشاهده و بررسی در رشته‌ی بوریابافی
فهرست مطالب:
– پیش‌گفتار
– مقدمه
– هدف و دامنۀ کاربرد
– اصطلاحات و تعاریف
– ابزارهای تولید
– ویژگی‌ها
– ویژگی مواد اولیه
– ویژگی‌های محصول نهایی
– ساختار
– نقش و طرح
– رنگ‌بندی
– مقاومت
– ابعاد
– عیب‌های ظاهری
– بسته‌بندی
– نشانه‌گذاری
– راهنمای نگه‌داری محصول
– پیوست الف (آگاهی‌دهنده) نمونه‌های کاربرد محصولات بوریابافی
اعضای کمیسیون‌های فنی:
دبیر: عباس رحیمی (کارشناسی صنایع دستی / کارشناسی ارشد عکاسی)؛ عضو هیئت علمی دانشگاه / موسسۀ پژوهش هنر برزان
-رئیس: محمد شریف‌زادگان؛ (کارشناسی ارشد مهندسی صنایع)؛ عضو هیئت علمی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مسجدسلیمان
-ویراستار: فریده مواجی (کارشناسی مهندسی کشاورزی) رئیس ادارۀ نظارت بر اجرای استاندارد ادارۀ کل استاندارد استان بوشهر
– برقانی، مجید؛ (کارشناسی ارتباط تصویری)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان
– حمیده حقیقی؛ (کارشناسی ارشد پژوهش هنر)؛ موسسۀ پژوهش هنر برزان
– مژده دائی؛ (کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی)؛ کارشناس
– مینا دائی؛ (کارشناسی ارشد شیمی)؛ کارشناس ادارۀ کل استاندارد استان خوزستان
– زهرا دایخ‌زاده؛ (دیپلم)؛ صنعت‌گر
– منصوره رضوی؛ (کارشناسی ارشد مردم‌شناسی)؛ کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان
– جبار سواری؛ (دیپلم)؛ صنعت‌گر
– حسن سواری؛ (دیپلم)؛ صنعت‌گر
– حسین شجاعی؛ (کارشناسی ارشد گرافیک)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان
– معصومه صلاحی؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس معاونت صنایع‌دستی استان خوزستان
– فرزانه عادلی؛ (کارشناسی ارشد صنایع دستی)؛ معاون صنایع‌دستی استان لرستان
– نسرین غزنوی؛ (کارشناسی ارشد صنایع دستی)؛ معاون صنایع‌دستی استان خوزستان
– مانیا غضنفری؛ (کارشناسی ارشد پژوهش هنر)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان
– محمدمهدی متولی طاهر؛ (کارشناس ارتباط تصویری)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان
– مهرداد مرادی؛ (کارشناسی ارشد عکاسی)؛ مدرس دانشگاه جامع علمی و کاربردی میراث بیستون کرمانشاه
– حمید محمدرضا فام؛ (کارشناسی ارشد نقاشی)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان
– فاطمه مصیبی؛ (کارشناس صنایع دستی)؛ مدرس دانشکده هنر دانشگاه شهرکرد
– مینا ناصری؛ (کارشناسی طراحی فرش)؛ کارشناس- موسسۀ پژوهش هنر برزان
معرفی بوریابافی، هدف و دامنه‌ی کاربرد استاندارد:
بوریابافی خوزستان، یکی از رشته‌های صنایع دستی حصیری ایران است که در آن، دست‌بافته‌ای حصیری با گونه‌ای از نی مردابی شکافته‌شده، با کاربری متنوع تولید می‌شود.
محل رویش نی مورد مصرف در بوریابافی، تالاب‌ها و حاشیۀ رودخانه‌ها است. به‌طور معمول، ساخت بوریا در مناطقی انجام می‌شود که مواد اولیۀ آن یعنی (نی) در دسترس باشد. خوزستان در ادوار تاریخی به‌دلیل موقعیت طبیعی، وجود رودخانه‌ها و تالاب‌ها و وسعت زیاد نی‌زارها، یکی از مراکز مهم بوریابافی بوده‌است. روستائیان عرب‌زبان خوزستان، از محصول بوریا، به‌عنوان زیرانداز، پوشش آلاچیق، پوشش مهمان‌خانه‌ای به‌نام مضیف، سیلوی ذخیرۀ غلات و مانند این‌ها استفاده می‌کنند. این محصول در میان شهرنشینان نیز کاربرد‌های متنوعی مانند استفاده در تزیینات داخلی دارد.
بوریابافی خوزستان، در مناطق عرب‌نشین این مانند شهرهای هویزه، دشت آزادگان (سوسنگرد)، آبادان و خرمشهر رواج دارد.
برخی از شهرهای استان‌های جنوبی کشور، زرقان (از توابع فارس)، بروجرد (از توابع لرستان) و برخی از روستاهای پیرامون شهر همدان، از سایر مراکز بوریابافی ایران به‌شمار می‌روند که بخش عمده‌ای از مواد اولیۀ خود را از استان خوزستان تأمین می‌کنند.
ازآنجا که بوریابافی با زندگی بخشی از مردم استان خوزستان درآمیخته و جایگاهی اساسی در زندگی روزمرۀ آن‌ها به عهده دارد، تدوین استانداردهای ملی مربوط به این هنر-صنعت به‌منظور حفظ و توسعۀ آن اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگی‌های مواد اولیه، ابزارهای تولید، ساختار محصول نهایی، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری بوریابافی خوزستان است.
این استاندارد برای بوریابافی با استفاده از ساقه‌های نی مردابی مطابق با ویژگی‌های مندرج در این استاندارد که ممکن است در مناطق دیگر ایران نیز انجام شود، کاربرد دارد.
این استاندارد برای سایر رشته‌های حصیربافی ایران کاربرد ندارد.
