عنوان استاندارد: صنایع دستی- احرامی بافی- ویژگی‌ها
Handicrafts – Weaving Ehrâmi – Specifications
شماره‌ی ثبت: ۱۷۱۵۲
چاپ اول: اسفند ۱۳۹۲
مشخصات ظاهری: ۲۲ صفحه، رنگی/ به همراه عکس و جدول.
محل انتشار: وب‌سایت سازمان ملی استاندارد ایران
هدف و دامنه کاربرد استاندارد ملی ویژگیهای کپوبافی- ۱۷۱۵۳
احرامی‌بافی، یکی از رشته‌های نساجی سنتی ایران و رشته‌ی بومی استان خوزستان است.
احرامی، بافته‌ای از الیاف پشم و با طرح‌های ساده هندسی می‌باشد که به‌وسیله‌ی دستگاه نساجی دستی بافته می‌شود. در گذشته، نوع بدون نقش این دست‌بافته را به‌عنوان سجاده در حرم‌های مذهبی به‌کار می‌بردند. در حال حاضر، احرامی در چند اندازه‌ی گوناگون در قالب سجاده، پادری، روفرشی و … بافته می‌شود.
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگیهای مواد اولیه و محصول نهایی، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری محصول احرامی استان خوزستان است.
این استاندارد برای انواع احرامی تولیدشده در استان خوزستان کاربرد دارد.
این استاندارد برای سایر منسوجات دست‌باف ایران کاربرد ندارد.
در استان یزد منسوجی به نام «حرمی» و در استان ایلام نیز منسوجی به نام «احرام» بافته می‌شود. از آنجا که ویژگیهای مواد اولیه، ابعاد، نقوش و رنگ‌بندی این منسوجات با منسوج احرامی استان خوزستان متفاوت است؛ بنابراین در این استاندارد، همه‌ی اصطلاحات به‌کاررفته، مخصوص استان خوزستان است.
اعضای کمیسیون‌های تدوین استاندارد
دبیر: عباس رحیمی
سایر اعضا:
معصومه صلاحی؛ (لیسانس صنایع دستی) / کارشناس معاونت صنایع‌دستی استان خوزستان
مرضیه برگریزان؛ صنعتگر
حسین چراغی؛ (فوق لیسانس مهندسی مواد)؛ کارشناس اداره‌ی کل استاندارد استان خوزستان
عبدالله حاجی‌پور؛ (لیسانس صنایع دستی)؛ معاون هنرستان کارودانش کازرون
حمیده حقیقی؛ (لیسانس صنایع دستی/ فوق لیسانس پژوهش هنر)؛ مدیرعامل مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
افشین حیدری؛ معاون صنایع دستی استان خوزستان
سمیه خسروی‌راد؛ (فوق لیسانس فرهنگ و زبان‌های باستانی) کارشناس اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان
منصوره رضوی؛ (فوق لیسانس مردم‌شناسی) کارشناس اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان
نرگس شایق بروجنی؛ (فوق لیسانس صنایع دستی) کارشناس پژوهش فرهنگستان هنر ایران
محمد شریف‌زادگان؛ (فوق لیسانس صنایع) عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد مسجدسلیمان
رجبعلی فروزان‌زاده؛ صنعتگر
ابراهیم گودرزی؛ (لیسانس فرش) کارشناس مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
مانیا غضنفری؛ (لیسانس صنایع دستی) کارشناس مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
افسانه قانی (دکترای پژوهش هنر)؛ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد
حمید محمدرضافام؛ (فوق لیسانس نقاشی) عضو هیئت علمی دانشگاه مازیار رویان
فهرست مطالب:
آشنایی با سازمان ملی استاندارد
کمیسیون فنی تدوین استاندارد
پیش‌گفتار
مقدمه
هدف و دامنه‌ی کاربرد
مراجع الزامی
اصطلاحات و تعاریف
ابزارهای تولید
ویژگی‌ها
ویژگیهای مواد اولیه
ویژگیهای محصول نهایی
ساختار (نقش و طرح، رنگ‌بندی، ثبات رنگ، ابعاد، عیب‌های ظاهری)
بسته‌بندی
نشانه‌گذاری
پیوست الف (اطلاعاتی): نقوش و طرح‌های رایج احرامی
پیوست ب (اطلاعاتی): نمونه‌هایی از نقوش بومی خوزستان
پیوست پ (اطلاعاتی): کتاب‌نامه
طرح و نقش منسوج احرامی، به‌طور ذهنی و بدون کاربرد نقشه ایجاد می‌شود. نقش‌مایه‌ها به‌صورت هندسی و فاقد انحنا هستند و از هر دو طرف منسوج قابل رویت‌اند.
طرح کلی احرامی خوزستان، ترکیبی از چند نقش‌مایه‌ی هندسی تکرار‌شونده است. رایج‌ترین طرح‌های احرامی خوزستان، عبارت‌اند از: لوزی، کاجی، لوزی در لوزی، راه‌راه ساده، راه‌راهِ تی‌خروسی (چشم‌خروسی)، آجرکاری، پروانه‌ای، خشتی، محرابی، حوض و کناره، دو ماهی، عروسکی و نی و گنجشک.
رنگ‌های رایج در احرامی، شامل سفید، مشکی، سورمه‌ای، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، عنابی، صورتی، نارنجی، سبز تیره، سبز روشن، سبز یشمی، کرمی، زرد و آبی روشن است.
بررسی و خرید
محصولات پارچه بافی سنتی در برزان
منسوج احرامی در ابعاد ۱۵۰ × ۹۰، ۱۲۰ × ۷۰ و ۱۱۰ × ۶۰ تولید می‌شود اما به‌منظور تولید محصولات کاربردی جدید و نیز برحسب سفارش، ممکن است در سایر ابعاد نیز تولید شود.
در گذشته، منسوج احرامی صرفاً به‌عنوان سجاده برای برگزاری نماز به‌ویژه در حرم‌های مذهبی و مساجد کاربرد داشت. امروزه، این منسوج به‌عنوان سجاده، زیرانداز و روفرشی و نیز برای تولید رویه‌ی پشتی، رویه‌ی کوسن، کیف پول، کیف زنانه، ساک، کوله‌پشتی و … به‌کار می‌رود.
