استاندارد ملی مینای طلا و نقره (مینای صبی)- ویژگی‌ها
Handicrafts Sobbian Mina (Gold and Silver Mina)– Specifications
شماره‌ی ثبت: ۱۷۱۵۴
چاپ اول: اسفند ۱۳۹۲
مشخصات ظاهری: ۲۲ صفحه، رنگی/ به همراه عکس و جدول.
محل انتشار: وب‌سایت سازمان ملی استاندارد ایران (برای دانلود فایل پی.دی.اف.، اینجا کلیک کنید)
کارفرما: معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی استان خوزستان
مجری: مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
ناظر: سازمان ملی استاندارد ایران
روش گردآوری داده‌ها: میدانی – کتابخانه‌ای
منابع:
-گفته‌های سازندگان مینای طلا و نقره پیرامون ابزارها، مواد اولیه، محصولات و جنبه‌های گوناگون این هنر-صنعت
– مشاهده و آزمایش مصنوعات تولیدشده‌ی مینای طلا و نقره در شهر اهواز
-استاندارد ملی ایران شماره ۲۱۳۲، مصنوعات تزئینی – عیارهای رسمی آلیاژ فلزات گرانبها
-استاندارد ملی ایران شماره ۸۱۰۶، اندازه‌گیری مقدار طلا در آلیاژهای زینتی طلا – روش آزمون
–استاندارد ملی ایران شماره ۸۱۱۱، اندازه‌گیری مقدار نقره در آلیاژهای نقره زینتی– روش حجم‌سنجی با استفاده از پتاسیم بروماید.
فهرست مطالب:
آشنایی با سازمان ملی استاندارد
کمیسیون فنی تدوین استاندارد
پیش‌گفتار
مقدمه
هدف و دامنه کاربرد
مراجع الزامی
اصطلاحات و تعاریف
ابزارهای تولید
ویژگی‌ها
ویژگی‌های مواد اولیه
ویژگی‌های محصول نهایی
ساختار (نقش و طرح، رنگ‌بندی، عیب‌های ظاهری)
بسته‌بندی
نشانه‌گذاری
پیوست الف (اطلاعاتی): نمونه‌های محصولات مینای صبی
پیوست ب (اطلاعاتی): نقوش رایج مینای صبی
پیوست پ (اطلاعاتی): نقوش بومی پیشنهادی برای مینای طلا و نقره
اعضای کمیسیون‌های تدوین استاندارد:
دبیر: عباس رحیمی؛ (لیسانس صنایع دستی/ فوق لیسانس عکاسی)/ عضو هیئت علمی دانشگاه مازیار رویان و نایب رییس مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
معصومه صلاحی؛ (لیسانس صنایع دستی) / کارشناس معاونت صنایع‌دستی استان خوزستان
حامد جیزان؛ (فوق دیپلم ساخت و تولید)، صنعتگر
حسین چراغی؛ (فوق لیسانس مهندسی مواد)؛ کارشناس اداره‌ی کل استاندارد استان خوزستان
فرحان چحیلی؛ صنعتگر
سالم چحیلی؛ صنعتگر
عبدالله حاجی‌پور؛ (لیسانس صنایع دستی)؛ معاون هنرستان کارودانش کازرون
حمیده حقیقی؛ (لیسانس صنایع دستی / فوق لیسانس پژوهش هنر)؛ مدیرعامل مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
افشین حیدری؛ معاون صنایع دستی استان خوزستان
سمیه خسروی‌راد؛ (فوق لیسانس فرهنگ و زبان‌های باستانی)؛ کارشناس اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان
منصوره رضوی؛ (فوق لیسانس مردم‌شناسی)؛ کارشناس اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان
محمد شریف‌زادگان؛ (فوق لیسانس صنایع)؛ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد مسجدسلیمان
مانیا غضنفری؛ (لیسانس صنایع دستی)؛ کارشناس مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
حمید محمدرضافام؛ (فوق لیسانس نقاشی)؛ عضو هیئت علمی دانشگاه مازیار رویان
هدف و دامنه‌ی کاربرد:
مینا، لایه‌ای شیشه‌ای است که روی اشیای ساخته‌شده از طلا و نقره جای‌گذاری می‌شود. میناکاری روی اشیای طلا و نقره، یکی از شاخه‌های صنایع دستی فلزی ایران است که فقط توسط صابئین مندایی (پیروان حضرت یحیی) انجام می‌شود و با عنوان «مینای صُبی» شهـرتی جهانی دارد.
نقوش مورد استفاده در این هنر-صنعت، برگرفته از شرایط اقلیمی منطقه و ویژگی‌های فرهنگی این قوم است که رایج‌ترین آنها عبارت از: شتر و ساربان، کاروان، آب و رودخانه، بلم (قایق)، کپر، درفش (پرچم مقدس و نماد صابئین)، نخل، پل معلق (پل رودخانه‌ی کارون)، گنبد، آرامگاه علی بن مهزیار و طاق کسری است.
با توجه به اظهار نظر استادکاران این رشته، سابقه‌ی مینای صبی (مینای طلا و نقره) در ایران به بیش از ۱۵۰ سال می‌رسد و پیش از این، میناکاران بسیاری در شهرهای اهواز، شوشتر، شوش، دزفول، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد و شادگان مشغول به فعالیت بودند، اما اکنون، این رشته فقط در شهر اهواز به حیات خود ادامه می‌دهد.
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگی‌ها، بسته‌بندی و نشانه‌گذاری فرآورده‌های مینای طلا و نقره استان خوزستان است.
این استاندارد برای ساخت مینای طلا و نقره استان خوزستان کاربرد دارد.
این استاندارد برای سایر فرآورده‌های فلزکاری سنتی ایران، میناکاری روی احجام فلزی و جواهرسازی کاربرد ندارد.
با توجه به این‌که ساخت مینای صبی، فقط در استان خوزستان انجام می‌شود؛ بنابراین در این استاندارد، کلیه‌ی اصطلاحات به‌کاررفته، مختص این منطقه‌ی جغرافیایی است.
