نام طرح: استاندارد ملی ایران؛ صنایع دستی – ورشوسازی بروجرد– آیین کار

Handicrafts – Borujerd Nickel Silver Art– Code of practice

 شماره‌ی ثبت: ۲۱۱۴۰

چاپ اول: ۱۳۹۵

مشخصات ظاهری: ۵۰ صفحه، رنگی/ دارای عکس و جدول.

محل انتشار: وب‌سایت سازمان ملی استاندارد ایران

کارفرما: معاونت صنایع دستی استان لرستان

مجری: مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان

ناظر: سازمان ملی استاندارد ایران

 

روش گردآوری داده‌ها: میدانی – کتابخانه‌ای

منابع:

– گفته‌های ورشوسازان شهر بروجرد (از توابع استان لرستان) پیرامون ابزارها و روش تولید محصولات ورشو

– مشاهده و بررسی در رشته‌ی ورشوسازی بروجرد

فهرست مطالب:

مقدمه

هدف و دامنه‌ی کاربرد

مراجع الزامی

اصطلاحات و تعاریف

ابزارهای تولید

آیین کار

پیوست الف (آگاهی‌دهنده): نمونه‌های محصولات ورشوسازی بروجرد

پیوست ب (آگاهی‌دهنده): نمونه‌های نقوش رایج ورشوسازی بروجرد

پیوست پ (آگاهی‌دهنده): نمونه‌های نقوش بومی پیشنهادی برای ورشوسازی بروجرد

اعضای کمیسیون‌های تدوین استاندارد:

دبیر: عباس رحیمی؛ (کارشناسی ارشد عکاسی)؛ معاون موسسۀ پژوهش هنر برزان

رئیس: محمد شریف‌زادگان؛ (کارشناسی ارشد مهندسی صنایع)؛ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مسجدسلیمان

ویراستار: فریده مواجی؛ (کارشناسی مهندسی کشاورزی)؛ رئیس ادارۀ نظارت بر اجرای استاندارد ادارۀ کل استاندارد استان بوشهر

– افشین باباحسینی؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان

– منصوره باجلان؛ (دیپلم)؛ عضو انجمن سینمای جوان لرستان

– زینب بیرانوند؛ (کارشناسی ارشد صنایع دستی)؛ مدرس دانشگاه جامع علمی و کاربردی

– محمد تبریزی؛ (کارشناسی ارتباط تصویری)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان

– حمیده حقیقی؛ (کارشناسی ارشد پژوهش هنر)؛ مدیرعامل موسسۀ پژوهش هنر برزان

– عباس حمزه‌ای؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس معاونت صنایع‌دستی استان لرستان

– زهره جانبزرگی؛ (کارشناس ارتباط تصویری)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان

– رنجبر، فاطمه؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناسسازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

– احسان زعیم؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس اتحادیۀ صنایع دستی استان لرستان

– فرزانه عادلی؛ (کارشناسی ارشد صنایع دستی)؛ معاونت صنایع دستی ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان

– ماشاالله فرخ‌پی؛ (دیپلم)؛ هنرمند ورشوساز

– مسعود فرخ‌پی؛ (دیپلم)؛ هنرمند ورشوساز

– بهاری فرزادی‌فر؛ (کارشناسی ارشد تصویر متحرک)؛ کارشناس آموزش و پرورش شهرستان بروجرد

– فنان فزونگری؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان

– محمدمهدی متولی طاهر؛ (کارشناس ارتباط تصویری)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان

– فاطمه مصیبی؛ (کارشناس صنایع دستی)؛ مدرس دانشکده هنر دانشگاه شهرکرد

– حمید محمدرضا فام؛ (کارشناسی ارشد نقاشی)؛ کارشناس موسسه پژوهش هنر برزان

– مهدی نعمتی دارمرود؛ (کارشناسی ارشد صنایع دستی)؛ کارشناس عضو مستقل

– سمیرا یزدان‌پناه؛ (کارشناسی صنایع دستی)؛ کارشناس موسسۀ پژوهش هنر برزان

 

معرفی ورشوسازی بروجرد، هدف و دامنه‌ی کاربرد استاندارد:

ورشوسازی بروجرد، یکی از شاخه‌های صنایع دستی فلزی ایران است. در این هنر-صنعت با استفاده از آلیاژ ورشو (نقرۀ نیکل یا نقرۀ آلمانی) محصولات و ظروف گوناگونِ کاربردی و تزیینی ساخته می‌‌شود. ورشو، آلیاژی است که از ترکیب فلزات روی، نیکل و مس با نسبت‌های گوناگون ساخته می‌شود.

ورشوسازی در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار، ازطریق مرادوده با کشور لهستان به ایران وارد شد و نام ورشو از روی پایتحت لهستان بر روی این آلیاژ ماندگار شده است. در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی، ورشوسازی در شهرهای بروجرد و دزفول به اوج خود رسید.

ورشوسازی بروجرد با بیش از یک قرن سابقه و با برخورداری از شهرت جهانی، شاخص‌ترین صنایع‌دستی این ناحیه به شمار می‌رود. این هنر-صنعت، علاوه بر بروجرد در شهر دزفول نیز رایج شد و در اصفهان و زنجان نیز به دلیل برخورداری از صنایع فلزی گوناگون، به صورت بسیار محدود و احیاناً سفارشی و ازمایشی، ردپایی از انجام این نوع فلزکاری دیده می‌شود.

ورشوسازی بروجرد از نظر تنوع و اشکال محصولات، برخی از تکنیک‌های تولید، قلمزنی، ابزارها و نقوش و طرح‌های مورد استفاده دارای ویژگی‌های منحصربه فرد و همچنین دارای تفاوت آشکار با ورشوسازی سایر مناطق می باشد.

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگی‌های ابزارهای تولید، و تعیین روش و راهنمای تولید محصولات در ورشوسازی بروجرد است.

این استاندارد برای ورشوسازی بروجرد کاربرد دارد.

این استاندارد برای‌‌ سایر رشته‌های صنایع دستی فلزی ایران کاربرد ندارد.